اصفهان در اصفهان/طراحی مرکز اصفهان شناسی با تاکید بر اعطای کاربری به ابنیه و بسترهای تاریخی

اصفهان در طول تاریخ چند هزارساله ی خود، پس از ورود آریاییان به ایران تا به امروز، تاریخ پرفراز و نشیبی را از سر گذرانده است. تاریخی که به گواهی مدنیت انسجام یافته ی آن در عرصه های تاریخ، اقتصاد، مذهب، فلسفه، هنر، ادبیات، معماری و شهرسازی دارای غنای شگرف است. بی شک صدها سال تجربه، تحقیق و دانش مکتوب و شفاهی مردمان این دیار، در زمینه های اجتماعی، فرهنگی، هنری و فنی، نیازمند فضایی است که در قالب فعالیت های جمعی و با استفاده از فن آوری های روز و حضور متخصصان و استادان هر رشته، جمع آوری، دسته بندی و نتیجه گیری شود و در فضای مناسب بایگانی شده و به انتشار و نمایش درآید، فضایی که در یک کلام حافظ مکتوب و شفاهی شهر اصفهان باشد.رسالت مرکز اصفهان شناسی تنها در زمینه ی گردآوری مستندات و فعالیت پژوهشگران این عرصه نبوده و در بعد دیگر، بستری است جهت معرفی ابعاد مختلف شهرموزه اصفهان برای ساکنان و گردشگران، که از طریق ارتباط مردم و محققین بر پایه ی نشست های فرهنگی و جلسات آموزشی و بازدید از اماکن تاریخی صورت می گیرد و میزان آگاهی از نیازها و چالش ها در زمینه ی شهرموزه ی اصفهان فزونی می یابد. تحقق این امر منجر به پرورش نسلی خودآگاه شده که با مشارکت و شناخت اصفهان، در تعیین سرنوشت این شهر، از بار مسئولیتی دستگاه های دولتی کاسته و از این رهگذر، تداوم حیات کلان شهر اصفهان محقق می شود. در این رساله رویکرد اصلی، باززنده سازی بنا و باغ تاریخی در بستر پژوهشی کیفی مطرح شده است و در نهایت با ارایه الگویی برای طرح مرکز اصفهان شناسی در سایت تاریخی باغ دریاچه بر پایه ی ضوابط و اصول مرمتی پرداخته است. برای این منظور در ابتدا با شناخت و بررسی ضرورت طراحی مرکز اصفهان شناسی و ضوابط مکان یابی مجموعه فرهنگی، سایت مورد نظر در محل کنونی کارخانه دخانیات و بنیاد جانبازان(در جوار پل جویی صفوی و محور طبیعی زاینده رود) انتخاب شد. با توجه به عناصر تاریخی موجود در سایت از جمله پل جویی، باغ دریاچه، کارخانه نخ تاب و مادی نیاصرم، محور اصلی مبانی نظری بر اساس مستندسازی بستر طراحی و ضوابط و نحوه ی اعطای کاربری به ابنیه و باغ های تاریخی تبیین شد. در گام آتی عملکردهای مورد نیاز مرکز اصفهان شناسی و ظرفیت باغ تاریخی در تدوین برنامه فضایی این مرکز به کار برده شده است و در پایان مرکز اصفهان شناسی در قالب 4 فعالیت عمده طراحی شکل گرفت که عبارتند از:شکل گیری بخش های پژوهشی در قالب کوشک امروزین در محدوده ی باغ صفوی، اعطا عملکرد کتابخانه و مرکز اسناد در کارخانه نخ تاب، حذف عناصر فاقد ارزش تاریخی و بازیافت زمین آن به منظور تامین سایر فضاهای مورد نیاز، توجه به فضای فعال روز و شب و توسعه پایدار اقتصادی در طراحی فضاهای جانبی مرکز اصفهان شناسی.